گزارش پیشرفت و توسعه سامانه کشاورزی حفاظتی در استان گلستان و کشور توسط پژوهشگرپیشرو گلستانی در وزارت جهاد کشاورزی
در تاریخ چهارشنبه 5 خرداد 1400 بنا به دعوت آقای دکتر جواد وفابخش معاون زراعت وزیر جهاد کشاورزی از آقای دکتر محمد اسماعیل اسدی برای حضور در جلسه ستاد ملی کشاورزی حفاظتی کشور ایشان ارایه خود را به مدت 20 دقیقه در محل وزارت برای ستاد ارایه دادند. در این جلسه وبیناری بسیار از اساتید دانشگاه و مسئولین تولیدات گیاهی سازمانهای جهاد کشاورزی کشور و همچنین پژوهشگران موسسات تحقیقاتی کشور حضور داشتند. این جلسه به منظور رفع موانع توسعه و ترویج سامانه های پایدار و سازگار با محیط زیست کشاورزی حفاظتی در کشور برگزار شد. آقای دکتر اسدی پژوهشگرو مروج این سامانه های در کشور در ارایه شفاهی خود اظهار داشت: کشاورزی حفاظتی مجموعه ای (بسته کامل) است از تکنیک هایی از قبیل عدم و یا حداقل دستکاری خاک، نگهداری بقایای گیاهی، تناوب زراعی، کنترل عبور و مرور وسائل و ماشینهای کشاورزی و استفاده از بسترهای با پشته های بلند. وقتی ترکیب کامل این تکنیک ها( و نه جدا جدا) به کار گرفته شود صرفه جویی در انرژی، زمان و تقویت منابع آب و خاک حاصل می گردد. ایشان در ادامه افزود: خاک ورزی حفاظتی کشاورزی حفاظتی نیست. خاک ورزی حفاظتی، اگرچه هدف خوبی دارد، اما همیشه حفاظت از فرسایش خاک و آب را به اندازه کافی فراهم نمی کند.  اجرای کامل اصول و مفاهیم CA راهی برای تولید مواد غذایی در شرایط بحرانی آب و هوایی خواهد بود.  کشاورزی حفاظتی یک بسته کامل است و به هیچوجه هیچ یک از اصول سه گانه آن به طور جداگانه نباید کار گرفته شود. آقای دکتر اسدی ضمن بر شمردن آمار سطوح حفاظتی در جهان و در کشور اظهار داشت ما برای توسعه اینگونه سامانه ها احتیاج به قهرمانانی در همه زمینه ها از پژوهشگران و اساتید و کارشناسان و کشاورزان داریم تا بی دریغ و با بینش عمیق خود نسبت به توسعه این سامانه های تولید پایدار کوشا باشند. زیرا توسعه این گونه سامانه ها نیاز به عزم جزم و گذاشتن فرصت و زمان طولانی دارد و با گزارشها و دستورات اداری قابل توسعه نیست. در پایان اساتید و کارشناسان و پژوهشگران از کل کشور نظرات خود را برای توسعه این سامانه ها بیان نمودند و آقای دکتر وفا بخش ضمن تشکر از آقای دکتر اسدی به خاطر ارایه مفهومی و همچنین ارایه  راهکار برای توسعه این سامانه ها در اقصی نقاط کشور در جمع بندی جلسه ستاد ملی کشاورزی حفاظتی اظهار داشت که چاره ای جز استفاده از سامانه های کشاورزی حفاظتی برای کل کشور مخصوصا اراضی دیم نداریم و دیگر با شیوه های سنتی برهم زدن خاک و از دست دادن رطوبت خاک نمیشود تئولیدات پایدار کشاورزی داشت زیرا امروز با تغییرات اقلیمی و گرمتر شدن کره زمین ما هم باید خود را با این تغییرات سازگار نماییم.
   

رگزاری کارگاه آموزشی اصول و‌مبانی کشاورزی حفاظتی در شهرستان دزفول
در مورخ دوشنبه ۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۰ یک دوره کارگاه آموزشی تحت عنوان اصول و‌مبانی کشاورزی حفاظتی برای بیش از ۴۰ نفر کارشناسان کشت و صنعت شهید بهشتی دزفول وابسته به سازمان اتکا در محل این مجتمع و با تدریس دکتر محمد اسماعیل اسدی مروج بین المللی این سامانه ها برگزار شد. در این دوره که طی دو روز کلاسهای تئوری و عملی در مزرعه برگزار شد آقای دکتر اسدی گفتند که باید ضمن حفظ تولید محصولات کشاورزی به فکر حفظ خاک که یک منبع تجدیدناپذیر است باشیم و در این مسیر چاره ای جز استفاده از سامانه بوم سازگار کشاورزی حفاظتی نداریم. باید به سامانه کشاورزی حفاظتی به صورت یک بسته نکاه کنیم یعنی ضمن عدم دستکاری خاک در حفظ بقایا کوشیده و رعایت تناوب زراعی را نیر بنماییم

            

برگزاری کارگاه آموزشی و ترویجی درخصوص کشت بر روی بقایای گیاهی، در مزرعه یوسف آقچلی با تدریس خانم مهندس عطار رئیس اداره تولیدات گیاهی مدیریت جهادکشاورزی شهرستان آزادشهر، استان گلستان و مربیان جهش تولید (نعیمی، سمیعی پاقلعه، رجبلو، یازرلو، هدایتی کرد، بهلکه، نوری، نوروزی، فروتن، پهلوان، کیمیانسب، طاطار و شخم‌گر)

به گفته‌ی نوروزی، در این کارگاه، که در تاریخ پنجشنبه ۱۶ اردیبهشت ۱۴۰۰ برگزار گردید مزایای کشت به این روش منجمله؛ حفظ رطوبت خاک، پنجه‌زنی بهتر، تراکم بوته مناسب (میزان بذر، ۱۵۰ کیلوگرم در هکتار، رقم کشت شده کلکتور)، حفظ سبزینه برگ و ماقبل برگ‌های پرچم تاکنون نسبت به مزارع همجوارخود و داشتن رطوبت مناسب با وجود عدم آبیاری برای کارشناسان تشریح شد.
به گزارش روابط عمومی مدیریت جهادکشاورزی آزادشهر، آقای یوسف آقچه‌لی کشاورز پیشرو این مزرعه گندم خود را را در پاییز سال ۱۳۹۹ به صورت بی‌خاک‌ورزی (کشت مستقیم) در بقایای شالی با استفاده‌ از دستگاه کشت مستقیم هپی‌سیدر مدیریت جهادکشاورزی آزادشهر کشت کرده است.

                               

اجرای پروژه کشت حفاظتی گندم در ۵۰ هکتار اراضی مجتمع کشت و صنعت چات گنبد استان گلستان
در پاییز سال ۱۳۹۹ و‌در تاریخ ۶ آذر با مدیریت و هماهنگی دکتر محمد اسماعیل اسدی پژوهشگر و مروج سامانه های نوین کشت و‌کشاورزی حفاظتی در کشور و همچنین مهندسین شلالوند و یاسین صفرزاد کارشناسان کشاورزی سازمان اتکا برای اولین بار کشت حفاظتی گندم در ۵۰ هکتار اراضی کشت و صنعت چات واقع در شمال استان گلستان به اجرا در آمد. برای این طرح رقم گندم مهرگان و به میزان ۱۴۵ کیلوگرم درهکتار و فقط با مصرف سوخت ۱۰ لیتر در هکتار برای یک بار عبور خطی کار کشت سندان به کار رفت. هدف از این کار که در آینده قصد توسعه در سطح بیشتری از این اراضی جزو برنامه های کاری سازمان اتکا است کاهش هزینه های تولید، ترسیب کربن، افزایش ماده آلی خاک، افزایش بهره وری تولید، تولید پایدار، کاهش فرسایش خاک ذکر شده است.

               

           

 

کارگاه آموزشی ترویجی در مزرعه کشت ریزبد گندم در شهرستان بندرگز استان گلستان برگزار شد.

این کارگاه در ١٩فرودین ١۴٠٠با حضور مهندس مرادیان مسئول اداره ترویج، بری مسئول حفظ نباتات و عبداللهی مسئول تولیدات شهرستان به همراه ریاحی کارشناس پهنه مرکز انزان وهمچنین کشاورزان پیشرو برگزارشد.
در این کارگاه از مزایای کشت ریزبد برای کشاورزان صحبت شدو بری مسئول حفظ نباتات شهرستان در این کارگاه در خصوص کنترل بموقع بیماری‌های گندم خصوصا زنگ زرد مطالبی را ارائه نمودند
در ادامه عبداللهی بحث تغذیه گیاهی را به عنوان یک راهکار موثر در افزایش عملکرد برای کشاورزان توضیح دادند.

 

روابـط عمـومـی جهـادکشـاورزی شهرستان کـلالــه در شرق استان گلستان خبر داد:
🔻بازدید کشاورزان و کارشناسان طرح جهش تولید مرکز کنگور از مزارع کشت ریز بد گندم (جوی پشته گندم و کشت مستقیم در تاریخ چهارشنبه ۲۹ بهمن ۱۳۹۹.
🔻مزرعه کشت مستقیم به مساحت یک هکتار و رقم کوهدشت به میزان ۱۸۰ کیلو در هکتار در تاریخ ۹۹/۹/۲۳ کشت شده است که در حال حاضر از سطح سبز بسیارخوبی برخوردار است.
🔻مزرعه جوی پشته به مساحت ۲ هکتار و رقم N91-8 به میزان ۲۰۰ کیلو در هکتار کشت شده است.
🔹مرکز جهادکشاورزی کنگور_شهرستان کلاله

در پاییز سال 1399  در منطقه رادکان از توابع شهرستان کردکوی استان گلستان برای اولین بار بیش از 30 هکتار از مزارع کشاورزی جو  این روستا بر روی بستر بلند کشت گردید. روستای رادکان در دامن رشته کوه البرز شرقی در 45 کیلومتری جنوب غربی شهرستان کردکوی از توابع استان گلستان قرار دارد. این روستا از شمال به ارتفاعات درازنو، از غرب به روستای کنداب، از جنوب به جنگل‌های پیرامون و از شرق به روستاهای حاجی‌آباد و چمن ساور محدود می‌شود.‏ارتفاع روستای رادکان از سطح دریا 1448متر است و تحت تأثیر اقلیم کوهستانی، زمستان‌های سرد و تابستان‌های معتدل دارد. رودخانه رادکان در جنوب آبادی جاری است. ‏طی بازدیدی که آقایان دکتر محمد اسماعیل اسدی پژوهشگر و مروج سامانه های نوین کشت روی بسترهای بلند، مهندس سیدرضا مومنی مدیر جهاد کشاورزی شهرستان کردکوی، مهندس سبلان علیمحمدزاده کارشناس ارشد مکانیزاسیون استان، مهندس ایزدی فر کارشناس کشاورزی کردکوی و سیف الله خطیری کشاورزی ساکن روستای رادکان در تاریحهای 12 و 13 بهمن 1399 از کشتهای صورت گرفته در پاییز سال جاری این روستا با شیوه های نوین کشت روی بسترهای بلند صورت گرفت سطح سبز این مزارع را رصد نمودند. آقای دکتر اسدی در این بازدید گفت: سطح سبز مزارع بسیار عالیست این مزارع در اواخر مهر سال 99 در سطح 30 هکتار از مزارع این روستا با کشت چهار ردیف جو رقم سردسیری آبیدر بر روی پشته های بلند به عرض بستر 50 سانتیمتر انجام شد. میزان مصرف بذر جو با این شیوه کشت 160 کیلوگرم در هکتار بوده است. کشت توسط ماشین پشته کار شرکت تراشکده که یک شرکت داخلی است صورت گرفت. این ماشین کاشت با یک بار عبور ضمن ایجاد پشته مبادرت به کشت انواع محصولات بر روی پشته می نماید.

آقای دکتر اسدی افزود این روش کشت اولین بار است که در سطح این روستا و در اراضی کشاورزان به اجرا در آمده است. هدف از این پروژه استفاده از شیوه انتقال دانش و تجربه نوین کشت با استفاده از شیوه تسهیلگری کشاورز به کشاورز (Farmers for farmers) بوده زیرا کشاورزان این منطقه تاکنون به روش سنتی و با استفاده از بذرپاش سانتریفیوژ با میزان بذر 370 کیلوگرم در هکتار مبادرت به کشت می کردند. در بهار سال 1400 کارشناسان ترویج کشاورزی شهرستان کردکوی قصد دارند با برگزاری کارگاههای آموزشی مزرعه ای سایر کشاورزان را تشویق به استفاده از این شیوه نوین کشت نمایند تا ضمن صرفه جویی در مصرف بذر و همچنین آب و کود میزان عملکرد خود را افزایش دهند.  از مزایای کشت روی بسترهای بلند می توان به موارد زیر اشاره نمود: صرفه جویی در مصرف آب و مدیریت بهتر هدایت آب در شیارها، زهکشی سریع آب آبیاری از شیارها وجلوگیری از اثرات منفی آب ماندگی و غرقابی شدن محیط رشد نبات مثل ورس و خوابیدگی، کاهش فرسایش در مناطق پرباران، کاهش سله بندی و خفگی بذر، دسترسی راحت ماشین بدون آنکه بستر را فشرده کند، جایگذاری کود نیتروژنه به وسیله روش باندی، هوادهی بین بوته های کشت در نتیجه کاهش بروز بیماری های قارچی و هوازی، انجام بهتر عمل فتوسنتز و استفاده موثر از انرژی خورشیدی برای نبات مورد نظر.

 

 

                                     

به گزارش روابط عمومی مدیریت جهادکشاورزی شهرستان گرگان
کارگاه مهارتی روشهای کشاورزی حفاظتی (بی خاک ورزی و کم خاک ورزی با حفظ بقایای گیاهی و رعایت اصل تناوب زراعی) با هدف افزایش ماده آلی خاک، کاهش فشردگی خاک و بهبود توسعه ریشه ،صرفه جویی در مصرف آب،سوخت، کاهش فرسایش آبی و بادی و سازگاری پایدار با محیط زیست و کاهش آلودگی زیست محیطی ناشی از سوزاندن بقایا در استان گلستان و صرفه جویی در هزینه ها و….توسط خانم مهندس نعیمی کارشناس مکانیزاسیون اداره تولیدات گیاهی و با همکاری اداره ترویج شهرستان در محل مرکز جهادکشاورزی ورسن استان گلستان در تاریخ پنجشنبه ۹ بهمن ۱۳۹۹ با حضور کشاورزان و کارشناسان حوزه این مرکز برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان علی آباد واقع در شرق استان گلستان در روز سه شنبه 7 بهمن 1399 کارگاه آموزشی کشت روی بسترهای بلند برگزار گردید. این کارگاه مزرعه ای برای ترویج کشت بستر بلند دائمی(ریزبد) با حضور مهندس سلطانعلیان مدیر جهادکشاورزی شهرستان، دکتر سوخته سرایی رییس تولیدات گیاهی، مهندس زنگانه رئیس مرکز زرینگل و کانون بسیج مهندسان شهرستان، کارشناسان طرح شهید ساجدی و خبرگزاری صداوسیمای گلستان در شهر مزرعه کتول برگزار شد.
ریزبد (Raised Bed) یا همان سامانه کشت بر روی بسترهای بلند به صورت دائمی بوده و هر سال بعد از برداشت محصول بر روی بقایای همان محصول و بر روی پشته های ثابت ،کشت جدید صورت می گیرد. با این عمل نیاز به تردد بسیار ماشینهای کشاورزی و در نتیجه مصرف سوخت زیاد رفع شده و از کوبش و تراکم زیاد خاک جلوگیری می گردد. اهداف این کشت عبارتند از: افزایش بهره وری- صرفه جویی در میزان سوخت و بذر و کود- مدیریت بهینه زمان- توسعه ریشه و جذب بهتر عناصر- کاهش آفات و بیماری ها- کاهش تردد ماشین های کشاورزی-صرفه جویی در مصرف آب- جلوگیری از غرقاب مزرعه در صورت وقوع بارندگی با شدت زیاد- افزایش ماده آلی خاک به خاطرحداقل دستکاری خاک.
مزرعه پایلوت کشت بستربلند دائمی متعلق به آقای علیقلی ایمانی کشاورز پیشرو شهرستان علی آباد به مساحت ۲هکتار بوده که با استفاده از کودهای پایه بر اساس آزمون خاک و همچنین بذرمال هیومیک اسید و روی در شهر مزرعه کتول در تاریخ ۲۶ آبان ماه 1399 کشت شده است.

چاپ سوم کتاب «خاک‌های سالم با کشاورزی حفاظتی» تألیف دکترمحمد اسماعیل اسدی پژوهشگر با سابقه عرصه آب‌وخاک و عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان منتشر شد.
چاپ سوم این کتاب در زمینه ایجاد و حفظ و نگهداشت خاک‌های سالم در کشاورزی که تأمین‌کننده بیش از ۹۵ درصد غذای ما انسانهاست، آذر ۱۳۹۹ منتشر شده است. در این کتاب که مشتمل بر پنج فصل و همچنین چکیده انگلیسی در ۴ صفحه است، اساتید بزرگ کشاورزی حفاظتی جهان برای آن پیشگفتاری نوشته‌اند.
دکتر اسدی در بخشی از پیشگفتار این کتاب آورده است: «خاک‌ها جایگاه رویش گیاهانی می‌باشند که انرژی خورشیدی را برای تولید غذا، فیبر و اخیراً سوخت به‌طور مؤثری استفاده می‌نمایند. حاصلخیزی خاک‌های هر کشور، شاخص سلامت کشاورزی و ظرفیت تولید غذا، فیبر و سوخت آن کشور می‌باشد. با توجه به اینکه خاک‌های ایران از نظر مواد آلی فقیر می‌باشند، افزایش ماده آلی خاک‌ها برای حفظ حاصلخیزی و تداوم فعالیت موجودات زنده خاکزی امری ضروری است.
هدف از این نوشتار، معرفی ساده و عمومی جنبه‌هایی چند از اهمیت و حفظ خاک و راه‌های استفاده پایدار نظیر استفاده از سامانه‌های کشاورزی حفاظتی از این منبع ذیقیمت الهی است. کشاورزی حفاظتی یک رویکرد اساسی در تولید محصولات کشاورزی است که مبتنی بر کاهش عملیات خاک‌ورزی، حفظ و مدیریت بقایای گیاهی در سطح خاک و رعایت تناوب و تنوع گیاهی می‌باشد و موجبات پایداری تولید را فراهم می‌سازد.»
دکتر اریک کونمن، مشاور سابق سازمان خوار و بار جهانی(فائو) در اهمیت این کتاب چنین می‌نویسد: «این کتاب برای کمک به ایجاد آگاهی از نیازها و فرصت برای پیوستن ایران به انقلاب کشاورزی حفاظتی و به‌منظور انعطاف‌پذیری سامانه کشاورزی، با استفاده از آب کمتر و کاهش هزینه تولید پایدار نوشته شده است؛ اطمینان دارم که کتاب یک کتاب ارزشمند خواهد بود.»
پروفسور امیر کسام، هماهنگ‌کننده فعالیت‌های کشاورزی حفاظتی سازمان خوار و بار جهانی و کشاورزی(فائو) در پیشگفتار این کتاب می‌نویسد: «جامعه کشاورزی حفاظتی ایران شامل کشاورزان، محققان، اساتید، تولیدکنندگان ماشین‌های کشاورزی و مروجین از ۲۰ سال گذشته به‌طور فعال روی تمام جوانب سامانه‌های حفاظتی در اراضی‌ دیم و آبی کار می‌کنند. آنها دانش و تجربیات عملی با کیفیتی خوب تولید کرده‌اند و همچنین پشتیبانی نهادها و سازمان‌های دولتی را در سطوح میدانی شامل سازمان‌های کشاورزی بخش دولتی و خصوصی، از جمله شرکت‌های تولیدی ماشین‌های کشاورزی را به دست آورده‌اند. این امر بنیادی محکم را ایجاد کرده است تا سامانه‌های کشاورزی حفاظتی بتواند در سال‌های آینده در تمام مناطق ایران گسترش یابد. این کتاب به هنگام توسط دکتر محمد اسماعیل اسدی بسیار مورد نیاز است تا در تلاش‌های ملی برای کمک به کشاورزان برای پذیرش رویکرد کشاورزی حفاظتی سهیم باشد زیرا با پذیرش کشاورزان و جامعه عظیم آنان، آنها از تمام مزایای این سامانه‌ها از قبیل امنیت غذایی، تولید هوشمند اقلیمی و حداقل تخریب زمین و محیط‌زیست برخوردار می‌گردند. این کتاب همچنین به‌ویژه برای دانشجویان و اساتید آنها و همچنین سیاست‌گذاران و تصمیم‌گیرندگان برای درک بهتر آنچه که باعث پایداری کشاورزی و هوشمند سازی اقلیم می‌شود، بسیار مفید خواهد بود.»
دکتر اسدی برای نهادینه کردن کشاورزی حفاظتی و اطلاع مخاطبان از مزایای آن، در فصل سوم کتاب مثال‌های ملموسی از کشت حفاظتی در مناطق مختلف کشور به‌ویژه استان گلستان را پیش روی مخاطب قرار داده است.
نویسنده در بخشی از راهکارها پیشنهاد می‌دهد که برای توسعه کشاورزی قبل از هر چیز ضرورت دارد نگرش و ساختار فکری سیاست‌گذاران، اساتید، محققین و کشاورزان تغییر کند تا آنان پذیرای کشاورزی حفاظتی باشند. تکیه‌بر ماشین‌ها و ادوات کشاورزی داخلی یکی دیگر از پیشنهادات نویسنده برای توسعه کشاورزی حفاظتی است به زعم نویسنده باید از وارد کردن ماشین‌هایی که هیچ تناسبی با اراضی ما ندارند پرهیز کنیم.
اسدی در این کتاب بیان می‌کند که تکیه صرف بر موضوع ادوات کشاورزی تنها راهکار نیست بلکه در کنار تهیه ادوات نوین باید آموزش لازم به کشاورزان داده شود.